Praca pedagoga, terapeuty pedagogicznego czy też nauczyciela nierozerwalnie związana jest z obcowaniem z dużą liczbą uczniów / dzieci, które przejawiają często różnego rodzaju problemy, zaburzenia czy też po prostu są indywidualnościami i osobami wyróżniającymi się na tle grupy. Jednym z najważniejszych zadań pedagoga jest zrozumienie problemów ucznia, otwarta postawa i tolerancja wobec jego osobowości, która często
z pozoru trudna, może okazać się bardzo bogata i piękna. W budowaniu poprawnych relacji między uczniem i pedagogiem bardzo istotna jest stały kontakt z rodzicami dziecka, ich wspieranie i wspólne działania mające na celu jak najlepsze wspomaganie dziecka zarówno na jego drodze edukacyjnej kariery jak i w życiu codziennym.
Wśród wielu typów osobowości uczniów możemy spotkać dzieci nazywane mianem outsiderów. Pojęcie to z angielskiego oznacza osobę stojącą na uboczu społeczeństwa,
a w stosunku do ucznia odnosi się po prostu do dziecka, które pozostaje właśnie na uboczu klasy.
Jest to zatem uczeń, który nie bawi się z innymi dziećmi, na przerwach stoi sam,
nie ma przyjaciół, a podczas lekcji wychowania fizycznego nikt nie chce zaprosić
go do swojej drużyny. Aby pomóc rodzicom dziecka outsidera nie należy jedynie nakazać
im aby zmusili dziecko do zabawy z innymi. Problem ten może być bowiem bardzo złożony
i mieć różne przyczyny, a takim zachowaniem możemy jedynie jeszcze bardziej zniechęcić dziecko, a rodzicom pokazać jedynie swój nieprofesjonalizm.
Tak jak już wcześniej wspomniałam, przyczyny alienacji ucznia mogą być różne, dlatego ważne jest, by na początku nakierować rodziców na to, co się dzieje z ich dzieckiem. Dziecko może się stać outsiderem przynajmniej z dwóch powodów:
1. Nie lubi przebywać w grupie, woli być samo, jest wstydliwe, ma trudności
z nawiązywaniem i utrzymywaniem znajomości i przyjaźni.
2. Zostało odtrącone przez grupę z jakiegoś powodu i to grupa alienuje takie dziecko
i odsuwa od kręgu zabaw i przyjaźni.
Jak widać zrozumienie co jest przyczyną takiego zachowania dziecka jest kluczowe
do dalszej pracy nad zmianą sytuacji i niezbędne aby podpowiedzieć rodzicom jak mogą pomóc swojemu dziecku. Aby poznać genezę tego stanu najłatwiej przeprowadzić delikatne rozmowy z dzieckiem i jego kolegami oraz obserwować zachowanie dziecka oraz jego rówieśników.
Jeśli zachowanie dziecka jest przyczyną odtrącenia przez innych uczniów należy podpowiedzieć rodzicom aby przede wszystkim porozmawiali z wychowawcą klasy, który najlepiej zna swoich wychowanków i może podpowiedzieć im jak działać w tej sytuacji. Dobrym rozwiązaniem może być także zaoferowanie przeprowadzenia zajęć na temat alienacji, odosobnienia oraz mobbingu (w zależności czego dotyczy problem klasowy i jaka jest przyczyna odrzuceniem). Bardzo ważną kwestią jest także rozmowa rodziców z dzieckiem na temat odczuć ucznia, jego obaw i lęków.
Całkowicie innych porad należy udzielić rodzicom w wypadku, gdy dziecko jest outsiderem z własnej woli. Przede wszystkim należy wskazać rodzicom, iż bardzo ważna jest szczera rozmowa z ich dzieckiem, próba zrozumienia jego zachowania. Należy przypominać rodzicom, że dziecko ma prawo do bycia indywidualnością, o ile nie jest to spowodowane problemami natury psychicznej lub panicznym strachem przed ludźmi. Jeśli problem jest poważny bardzo dobrym pomysłem może być konsultacja psychologiczna lub terapeutyczna w gabinecie psychiatry. Pomysły takie należy jednak sugerować bardzo delikatnie, tak aby nie urazić rodziców. Ciekawym rozwiązaniem jest również czytanie przez rodziców bajek terapeutycznych opartych na podobnym problemie, jak ten z którym zmaga się dziecko,
a następnie wspólne omawianie ich z dzieckiem, próba rozładowania jego strachu i emocji. Kolejnym pomysłem, jaki można podpowiedzieć rodzicom, jest zapisanie dziecka
na warsztaty z radzenia sobie ze stresem lub po prostu na jakieś zajęcia dodatkowe związane
z zainteresowaniami dziecka. Wspólne zainteresowania uczestników takich zajęć mogą pomóc dziecku otworzyć sie i poszerzyć grono swoich znajomych.
Bardzo istotne jest również to, aby upominać rodziców, że dziecka, które jest outsiderem nie należy karcić za to, że wstydzi się rozmowy z innymi. Nie wolno również śmiać się z takiego dziecka. Wielu rodziców stosuje zasadę pomniejszania problemów swoich dzieci, wmawiając im, że są to problemy błahe i nieistotne. Rodzicom takim należy uświadomić, że to co, nam dorosłym wydaje się być znikomym problemem, dla dziecka może być niewyobrażalna tragedią i blokadą rzutująca na jego dalsze, dorosłe życie.
Podsumowując najważniejsza poradą, jaką można udzielić rodzicom dziecka outsidera jest po prostu zrozumienie jego zachowania, próba wczucia się w jego rolę i wsparcie
go w problemach. Częste rozmowy pomogą uświadomić dziecku, że jest ono ważne
i ma oparcie w rodzicach. Jest to niezbędny element relacji między rodzicami a dzieckiem, bowiem bez porozumienia nie utworzy się zaufanie i dziecko nie będzie chciało szczerze opowiedzieć o swoich problemach.
